Αμφίπολη:η μεγαλοπρέπεια του Τάφου.[ 4576 ]

Αμφίπολη: Βρέθηκε διπλή εντυπωσιακή είσοδος - Τι δείχνουν οι ρόδακες και οι Σφίγγες για τη μεγαλοπρέπεια του Τάφου

 ΗΜΕΡΗΣΙΑ On Line
"Η" Online 31/8 10:56

Ρόδακας σε σημείο από τον τάφο στο λόφο Καστά

Νέα, σπουδαία ευρήματα που δείχνουν τη μεγαλοπρέπεια του τάφου της Αμφίπολης, φέρνει η αρχαιολογική σκαπάνη. Πίσω από το μεγάλο όγκο χωμάτων στο εσωτερικό του προθαλάμου αποκαλύφθηκε μία νέα είσοδος χωρίς θύρα που οδηγεί σε μία αίθουσα. Η είσοδος κοσμείται με μαρμάρινα επιστήλια, τα οποία στηρίζονται σε δύο κίονες.
Αυτοί οι κίονες, χωρίζουν το άνοιγμα σε δύο μέρη, δημιουργώντας δύο εισόδους και αυτό το εμβληματικό πρόπυλο ενισχύει την άποψη ότι ο τύμβος Καστά αποτελεί μνημείο ιδιαίτερα σημαντικό.
Όπως αναφέρει το Βήμα, η σημαντικότητα του ταφικού μνημείου ενισχύεται και από το γεγονός ότι υπάρχει διάκοσμος με οκτάφυλλους ανάγλυφους ρόδακες, στο ύψος του επιστυλίου των πλευρικών τοίχων.
Οι ρόδακες είναι βασιλικό σύμβολος της Μακεδονικής Δυναστείας. Ο Ήλιος της Βεργίνας έχει στο κέντρο του ρόδακα, η δε λάρνακα που βρέθηκε στον τάφο του Φιλίππου με τα οστά του, κοσμείται από ρόδακες, δεκάφυλλους σε οριζόντια γραμμή και οκτάφυλλους καθέτως.

Σφίγγες που βρέθηκαν στην Αμφίπολη και αλλού

Το σημαντικό αυτό έμβλημα που «μαρτυρά» την ύπαρξη κάποιου σπουδαίου ανθρώπου μέσα στον τάφο, έχει απαντηθεί σε χρυσό διάδημα βασίλισσας στις Μυκήνες, στο Θόλο της Επιδαύρου, σε διάδημα προτομής της Θεάς Άρτεμης που βρέθηκε στο Καρπενήσι, σε διάδημα χρυσελεφάντινης γυναικείας κεφαλής στους Δελφούς, σε τοιχογραφίες αρχοντικών στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, σε κιονόκρανα του Ιερού της Ελευσίνας Οι Σφίγγες

Όπως αναφέρει το Εθνος οι Σφίγγες που κοσμούν την πρόσοψη του τάφου στην Αμφίπολη δεν είναι αιγυπτιακές αλλά ελληνικές διότι οι μεν πρώτες ήταν ξαπλωμένες και στα τέσσερα πόδια τους, ενώ οι ελληνικές στέκονταν στα δύο πισινά, σαν να ήταν σε επιφυλακή.
Οι συγκεκριμένες Σφίγγες, που βρέθηκαν από τους ανασκαφείς ακέφαλες και άπτερες, είχαν κεφαλή και φτερά ένθετα, όπως δείχνουν οι ειδικές υποδοχές (εντορμίες) στις οποίες προσαρμόζονταν. Τα φτερά εντοπίσθηκαν σε κοντινή απόσταση κατά τις περσινές ανασκαφές και οι κεφαλές αναζητούνται.

Οι ρόδακες που έχουν απαντηθεί και αλλού, δείχνουν ότι ο «ένοικος» του τάφου στην Αμφίπολη είναι πολύ σημαντικός, ίσως και με βασιλική καταγωγή

Η Σφίγγα μπορεί μεν να ήρθε από την Αίγυπτο, αυτό όμως δεν έγινε λόγω της εκστρατείας του Αλέξανδρου. Η αμφίδρομη σχέση των δύο πολιτισμών είχε ξεκινήσει πολλούς αιώνες πριν.
Ακόμα και η ετυμολογία της λέξης είναι πιθανόν να είναι αρχαία αιγυπτιακή. Κάποιοι θεωρούν ότι προέρχεται από την παραφθορά της αιγυπτιακής λέξης Sheshep-ankh, η οποία σημαίνει ζώσα εικόνα παρά από το ελληνικό «σφίγγω».
Στη μυθολογία των αρχαίων Αιγυπτίων αντιπροσώπευαν την ηλιακή θεότητα Ρα και αρχικά τοποθετούνταν στις εισόδους των ναών και των ανακτόρων. Παρίσταναν συμβολικά τον αγώνα του Χαρμακή, τις διαμάχες δηλαδή φωτός και του σκοταδιού, και τη νίκη του φωτός κατά του Τυφώνα, που συμβόλιζε το σκοτάδι. Οι Φαραώ του Μέσου Βασιλείου πολλαπλασίασαν τον αριθμό τους και τοποθέτησαν σειρές από Σφίγγες και στις δυο πλευρές των κυριότερων λεωφόρων που οδηγούσαν προς τους ναούς και τα ανάκτορα της Θήβας (Λούξορ). Η πιο διάσημη της οικογενείας, είναι η Σφίγγα της Γκίζας, το αρχαιότερο γνωστό άγαλμα μνημειακού τύπου. Θεωρείται ότι κτίστηκε από τους Αιγύπτιους του Αρχαίου Βασιλείου, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φαραώ Χεφρήνου (2558 - 2532 π.Χ.).
.
Οιδίπους
Στην ελληνική μυθολογία, η Σφίγγα, φανταστικό πλάσμα-σύμβολο του μυστηριακού, ήταν στενά συνδεδεμένη με τον μύθο των Λαβδακιδών και συγκεκριμένα του Οιδίποδα. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, ήταν κόρη της Χίμαιρας και του Ορθρου ή κατά άλλους του Τυφώνος και της Εχιδνας.
Στις ελληνικές αναπαραστάσεις απεικονίζεται ως φτερωτό λιοντάρι με κεφάλι γυναίκας (εν αντιθέσει με τη Σφίγγα της Αιγύπτου, που δεν έχει φτερά) ή ως γυναίκα με πέλματα και στήθη λιονταριού, ουρά ερπετού και φτερά πτηνού.
Η Ηρα και ο Αρης την έστειλαν στην Αρχαία Θήβα της Βοιωτίας. Είχε διδαχθεί από τις Μούσες το εξής αίνιγμα: Τι έστιν ο μεν έχων φωνήν, τετράπουν και δίπουν και τρίπουν γίγνεται; (τι είναι αυτό που έχει φωνή και γίνεται τετράποδο, δίποδο και τρίποδο;).
Καθόταν σ' ένα βράχο του Φικίου όρους (σημερινού Φαγά, ας προσέξουμε την ετυμολογία της αρχαίας ονομασίας και πάλι), που χωρίζει τις πεδιάδες της Θήβας και της Κωπαΐδας, και έλεγε το αίνιγμά της στους Θηβαίους περαστικούς. Επειδή δεν μπορούσαν να το λύσουν, τους σκότωνε σφίγγοντάς τους. Ο Οιδίπους έλυσε το αίνιγμα της λέγοντας πως ο άνθρωπος είναι εκείνος που περπατάει με τα τέσσερα όταν είναι βρέφος, με τα δύο όταν μεγαλώσει, και με τα τρία όταν γεράσει και αναγκάζεται να στηρίζεται σε ραβδί. Οι Θηβαίοι τον ανακήρυξαν τότε βασιλιά και η Σφίγγα γκρεμίστηκε από τους βράχους.
Διάσημη ελληνική σφίγγα ήταν η σφίγγα των Ναξίων, στημένη κοντά στον ναό του Απόλλωνα, επάνω σε έναν ψηλό κίονα με ιωνικό κιονόκρανο. Παρόμοιες σφίγγες υπήρχαν και σε άλλα ιερά, σώζονται όμως αποσπασματικά.
.
Προστάτες των μνημείων, θύμιζαν τον Κάτω Κόσμο...
Σφίγγες συναντούμε επίσης στην κορυφή επιτύμβιων στηλών από την Αττική. Αποστολή είχαν να προστατεύουν το μνημείο, αλλά και να θυμίζουν στους περαστικούς τον σκοτεινό και φοβερό κάτω κόσμο από όπου προέρχονται... Στο μουσείο του Μαραθώνα, στην αίθουσα του Ιερού των Αιγυπτίων θεών που βρέθηκε στην Μπρεξίζα, εκτίθεται μαρμάρινη αιγυπτιάζουσα σφίγγα. Από τα πιο πρόσφατα ευρήματα με Σφίγγες, είναι του 2003 στον Κεραμεικό, οπότε εντοπίστηκε άγαλμα του 560 π.Χ. περίπου, σε δεύτερη χρήση.